Ta ciesząca się dużą popularnością gra może poszczycić się wyjątkowo długą historią – mówi się, że korzenie bilardu sięgają nawet starożytności. We wczesną odmianę bilardu grano prawdopodobnie już w dawnym Egipcie. Do gry używano kamiennych kul, w które uderzano drewnianymi młotkami, cała rozgrywka zaś odbywała się nie na stole bilardowym a na trawie. Co więcej, w bilard grali także bohaterowie Szekspira. W sztuce „Antoniusz i Kleopatra”, w scenie rozgrywającej się w starożytnej Aleksandrii.
Oficjalne narodziny bilardu datuje się jednak na XV wiek. Wśród nowych rozrywek europejskiej arystokracji znalazła się gra polegająca na uderzaniu w kule kijem w taki sposób, by wbić je między ustawione słupki. Używany podczas gry kij był zakrzywiony – przypominał hak wygięty w kształt litery L. Z początku grze oddawano się na powietrzu. Pomysł ten w dużym stopniu jednak uzależniał możliwość gry od ładnej pogody. Postanowiono zatem przenieść rozgrywki do zadaszonych pomieszczeń pałacowych. Niestety rozwiązanie okazało się chybione, gdyś od intensywnej gry cierpiały bogate wnętrza. Straty były coraz większe: gracze niszczyli pałacowe parkiety, a odbijane kule obijały kunsztowne meble. Wreszcie, w roku 1469, król Francji, Ludwik XI, nakazał nadwornemu stolarzowi, Henry’emu de Vinge, znaleźć rozwiązanie tego problemu. De Vinge uporał się z wyzwaniem, konstruując na potrzeby gry stół otoczony bandami, dzięki czemu kule miały nie spadać na parkiet. Tak powstał pierwszy w historii stół bilardowy.
Stopniowo zmieniano kolejne elementy związane z grą. Blat stołu bilardowego, początkowo surowy, pokryto suknem a kij z zakrzywionego zmieniono na prosty, dłuższy, z kredowaną końcówką. Z kolei bile, początkowo jedynie zmniejszone, zaczęto wykonywać z innych materiałów – w grze przestały sprawdzać się bile drewniane. Obecnie bile produkowane są ze zmieszanych z żywicą tworzyw sztucznych. Stół bilardowy uzupełniono także o łuzy – dodane zostały w XIX wieku, a za wynalezieniem tego elementu stali Amerykanie.
Rosnąca popularność bilardu i jego dynamiczny rozwój przyczyniły się do powstania nowych odmian tej gry, różniących się między sobą zasadami, długością stołów oraz ilością bil używanych w rozgrywce. W ten sposób powstały między innymi:
Również Amerykanie wymyślili swoją odmianę bilardu. Ich pool-bilard rozgrywany jest na mniejszym stole, a bile wbijane są do dużych łuz. W grze uczestniczy dwóch zawodników lub dwie drużyny. Sama gra w swoim założeniu miała być szybka, łatwa i przyjemna. Zupełnie przypadkiem pool stał się najpopularniejszą na świecie odmianą bilardu. Wśród najbardziej znanych jego odmian należy wymienić Ósemkę oraz Dziewiątkę.
Bilard prężnie rozwijał się także w Polsce. W Korpusie kadetów Stanisława Augusta Poniatowskiego młodzi oficerowie uczestniczyli w specjalnych zajęciach z gry w bilard – były to czasy, gdy znajomość tej gry była wręcz w dobrym tonie. W dwudziestoleciu międzywojennym miały zaś miejsce pierwsze próby powołania Polskiego Związku Bilardowego. Najpopularniejszą w Polsce odmianą gry był w tamtych czasach francuski karambol. Sama gra kojarzona była z przedstawicielami sfer wyższych, gdyż stoły bilardowe najłatwiej było znaleźć w bogatych restauracjach oraz luksusowych hotelach. Wszystko zmieniło się jednak w okresie komunizmu, po upaństwowieniu restauracji, z których odgórną decyzją wyrzucono stoły do gry, a na hotele nałożono wysoki i całkowicie nieopłacalny podatek właśnie od stołów bilardowych. Niestety, sport taki jak bilard nie wpisywał się w świadomość powojennej Polski i kompletnie nie pasował do obyczajowości, która związana była z propagowanym stylem życia klasy robotniczej. I tak stoły do bilardu, jeszcze niedawno tak popularne, zaczęły służyć głównie jako rozpałka. Nieliczne, które przetrwały ten trudny czas, zachowały się na stołówkach milicyjnych, działających jako klubokawiarnie. Z kolei fabryki stołów bilardowych działały w Polsce do lat 50. XX wieku.
Renesans bilardu przypadł dopiero na lata 90. W 1992 r. powołany został Polski Związek Bilardowy, a na rynku pojawiły się pierwsze firmy koncentrujące swoją działalność na produkcji stołów do gry. Wśród nich znalazła się właśnie firma Atika, jednak jej początkowa działalność skupiła się przede wszystkim na renowacji starych, zniszczonych i połamanych stołów, które znajdowano między innymi w piwnicach – takich jak stół bilardowy z kawiarni Foga, czy też stoły znalezione w starych placówkach milicyjnych.
Zdaniem kustosza Muzeum Zamkowego w Pszczynie, w archiwalnych zbiorach w Polsce ocalało jedynie 5 zabytkowych stołów bilardowych – jeden z nich znajduje się w samym Pałacu. Dzięki staraniom i pełnemu zaangażowaniu firmy Atika, udało się jednak przywrócić wielu starym, choć nie zabytkowym stołom ich dawną świetność i pozwolić, by służyły graczom przez wiele kolejnych lat. Przygotowanie stołu bilardowego z prawdziwego zdarzenia stało się dla firmy Atika sztuką. Ta jednak w początkach odrodzenia bilardu nie zawsze była doceniana przez odbiorców. Z powodu niewiedzy klientów o klasycznych stołach bilardowych z litego drewna, kupowali oni często do swoich ładnych domów żetonowe stoły przeznaczone wyłącznie do pubów. Gdy zawstydzeni swoją niewiedzą klienci dowiedzieli się, że istnieje alternatywa - często przy zamawianiu stołów w naszej firmie zdarzały się prośby o odsprzedaż w ramach transakcji właśnie takich pubowych, żetonowych stołów bilardowych.
Zapraszamy do naszej galerii, gdzie zobaczycie, jak wygląda współczesny bilard.
